Από τα στοιχεία που έχουμε στην διάθεση μας φαίνεται ότι τα πρώτα οικοδομικά σωματεία που δημιουργήθηκαν  ήταν:

• Αδελφότης των Μαρμαρογλύφων -ιδρύθηκε το 1888 στην Αθήνα
• Αδελφότης Ελαιοχρωματιστών -ιδρύθηκε το 1889 στην Αθήνα
• Τεκτονική Αδελφότης -ιδρύθηκε το 1889 στην Καλαμάτα
• Σύνδεσμος των Τεχνιτών – ιδρύθηκε το 1893 στην Καλαμάτα
• Σύνδεσμος των Τεχνιτών -ιδρύθηκε το 1894 στην Καλαμάτα
• Σύνδεσμος των Κονιαστών – ιδρύθηκε το 1895 στην Αθήνα
• Αδελφότης των Τεχνιτών των Οικοδόμων – ιδρύθηκε το 1895 στο Ναύπλιο
• Τεκτονική Αδελφότης – ιδρύθηκε το 1911 στην Καλαμάτα.

Στην πορεία η  ανάπτυξη του κλάδου ήταν συνδεδεμένη με την οικονομική ανάπτυξη εκείνης της εποχής και δημιουργήθηκαν δεκάδες νέα σωματεία. Η οργάνωση των οικοδόμων γινόταν κυρίως κατά πόλη και ειδικότητα.

Η δημιουργία της Ομοσπονδίας Οικοδόμων ήταν επιβεβλημένη για να συνενώσει όλα τα οικοδομικά σωματεία σε μια ενιαία δευτεροβάθμια οργάνωση, να ενοποιήσει αιτήματα και διεκδικήσεις, να σχεδιάζει και να οργανώνει τον αγώνα του κλάδου. Έτσι η πρώτη Ομοσπονδία Οικοδόμων ιδρύθηκε το 1918. Το 1923 έκανε το πρώτο της Συνέδριο.

Η Ομοσπονδία λειτούργησε ουσιαστικά μέχρι την δικτατορία του Μεταξά τον Αύγουστο του 1936. Σε αυτό το διάστημα, έως το 1936, η Ομοσπονδία ανέπτυξε σκληρούς αγώνες με αιχμή το 8ωρο, τη δημιουργία ασφαλιστικού φορέα και την υπογραφή συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Η Μεταξική δικτατορία έκλεισε στη φυλακή και τα ξερονήσια τους συνεπείς συνδικαλιστές και στην Διοίκηση διόρισε τους εγκάθετους.

Σε ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες που διαμόρφωναν οι δυνάμεις της αντίδρασης το οικοδομικό κίνημα έχει να επιδείξει πλούσια πείρα και δράση σε όλη του την πορεία. Οι συνδικαλιστές που κινούνταν σε ταξική κατεύθυνση παρά τις διώξεις, τις φυλακίσεις, τις εκτοπίσεις πάλευαν μπροστάρηδες για τα προβλήματα του κλάδου, για τα γενικότερα προβλήματα της εργατικής τάξης.

Το οικοδομικό κίνημα σε όλη του την πορεία  ανέδειξε πρωτοπόρους εργάτες μαχητές για το δίκιο της εργατικής τάξης, για την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Δεν είναι τυχαίο ότι στους 200 κομμουνιστές ακροναυπλιώτες που εκτέλεσαν οι Γερμανοί την 1η Μάη του 1944 στην Καισαριανή ανάμεσα τους ήταν έντεκα στελέχη του οικοδομικού κινήματος:

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ  
Οικοδόμος, Ακροναυπλιώτης, από την Καλλιθέα της Αττικής.

ΔΑΝΔΙΝΙΔΗΣ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ
Σοβατζής από την Πάτρα

ΚΑΡΑΝΤΩΝΗΣ ΖΑΦΕΙΡΗΣ
Γεννήθηκε το 1906 στη Ραιδεστό Ανατολικής Θράκης. Πρόσφυγας φτάνει στον Πειραιά, στη Δραπετσώνα . Γρήγορα συνδέθηκε με την ΟΚΝΕ. Γίνεται μέλος του Κ.Κ.Ε. Μαχητικά παίρνει μέρος στους εργατικούς και λαϊκούς αγώνες. Η δικτατορία του Μεταξά τον βρίσκει με τους πρωτοπόρους οικοδόμους να αγωνίζεται ενάντιά της. Συλλαμβάνεται το 1938 και στέλνεται στην Ακροναυπλία. Το 1941 παραδόθηκε από τις ελληνικές αρχές, μαζί με όλους τους κρατούμενους κομμουνιστές στους κατακτητές. Από την Ακροναυπλία οδηγήθηκε στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου και την Πρωτομαγιά του 1944 στο σκοπευτήριο της Καισαριανής.

ΚΑΡΑΤΖΑΣ ΠΑΥΛΟΣ
Εργάτης ξυλουργείου, από το Μαρμάρι Εύβοιας.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ ΑΛΕΚΟΣ
44 χρόνων, από το Βατούμ Ρωσίας. Υδραυλικός από την Αργυρούπολη Αθήνας.

ΜΗΤΣΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ
Αρτεργάτης -μπογιατζής, από την Κάτω Ρεβέντα Ιωαννίνων.

ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ
Οικοδόμος Ακροναυπλιώτης από τον Πόντο, κάτοικος Καλλιθέας. Στέλεχος του ΚΚΕ. Εκλέγεται Γενικός Γραμματέας της Ομοσπονδίας Οικοδόμων στο 2ο Συνέδριο το 1928.

ΠΙΤΤΑΚΑΣ  ΓΕΩΡΓΙΟΣ
41 χρόνων, από το Φραντάτο Ικαρίας. Τραμβαργιέρης και μετά μπογιατζής. Στέλεχος του Κ.Κ.Ε. και της Εργατικής Βοήθειας. Διωκόταν από το 1931 για τη συμμετοχή του στην εξέγερση στον Κάμπο Ικαρίας. Στις 28.10.1940 βγήκε από την παρανομία και ζήτησε να σταλεί στο Μέτωπο να πολεμήσει τον Ιταλό επιδρομέα. Αμέσως οι ντόπιοι φασίστες τον έκλεισαν φυλακή και τον έστειλαν στην Ακροναυπλία.

ΠΛΑΚΟΠΙΤΗΣ ΝΙΚΟΣ
37 χρόνων, χτίστης από την Κοζάνη. Ακροναυπλιώτης, στέλεχος του Κ.Κ.Ε. και Πρόεδρος του Συνδικάτου Οικοδόμων Κοζάνης.

ΣΥΝΟΔΙΝΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ
Ξυλουργός, Ακροναυπλιώτης, στέλεχος του Κ.Κ.Ε. Γεννήθηκε στο Πάνορμο της Μ. Ασίας, το 1908. Κάτοικος Σερρών.

ΤΖΩΡΤΖΑΤΟΣ ΚΩΣΤΑΣ
27 χρόνων, μαραγκός, από την Κεφαλονιά.

Στην περίοδο της κατοχής όλο το συνδικαλιστικό κίνημα μπήκε κάτω από την καθοδήγηση της Εθνικής Αντίστασης ενώ οι διάφοροι εργατοπατέρες  και διορισμένοι συνδικαλιστές λούφαξαν ή συνεργάστηκαν στενά με τον κατακτητή. Το 1945 μετά την απελευθέρωση  το συνδικαλιστικό κίνημα επαναδιοργανώνεται και επανιδρύεται η Ομοσπονδία Οικοδόμων.

Το αστικό κράτος με την τρομοκρατία, τις διώξεις, τις φυλακίσεις, με τον αποκλεισμό και διαγραφή όσων σωματείων ήταν ταξικά προσανατολισμένα και στις διοικήσεις τους βρίσκονταν πρωτοπόροι εργάτες, κομμουνιστές, έλεγχε την Ομοσπονδία, την κράτησε μακριά από τους οικοδόμους μέχρι τον Αύγουστο του 1976.

Σε αυτά τα χρόνια η Ομοσπονδία αντί να παίζει ρόλο συντονισμού των αγώνων των οικοδόμων, να παλεύει για τα προβλήματα του κλάδου, οι εγκάθετοι την είχαν μετατρέψει σε λιβανιστήρι της ΕΡΕ, του βασιλιά και της Χούντας. Στην Ομοσπονδία έδρασαν αρκετοί αστέρες του κυβερνητικού συνδικαλισμού, με επικεφαλής τον  Λυκιαρδόπουλο.

Σε αυτά τα χρόνια τα διαγραμμένα σωματεία που ήταν και η συντριπτική πλειοψηφία, οργάνωναν την πάλη, τους αγώνες των οικοδόμων, ανέπτυξαν αξιόλογη δράση, παρά τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν από τους εγκάθετους στα όργανα του εργατικού κινήματος, αλλά και τη βία και τρομοκρατία του κρατικού μηχανισμού, του συνδικαλιστικού της ασφάλειας κτλ.
Το 1959 οι διοικήσεις των διαγραμμένων σωματείων αποφάσισαν να συντονίσουν την πάλη τους πανελλαδικά. Έτσι δημιουργήθηκε η Συντονιστική Επιτροπή των 160 Οικοδομικών και Ξυλουργικών σωματείων. Ανέπτυξε πλούσια δράση και στην περίοδο εκείνη με τους συσχετισμούς δύναμης που υπήρχαν τόσο στην Ελλάδα, όσο και παγκόσμια κατόρθωσε να αποσπάσει κατακτήσεις κυρίως στην Κοινωνική Ασφάλιση, να εφαρμόσει «ντε φάκτο» το 7ωρο κλπ.
Σε όλη αυτή την πορεία μέχρι τον Απρίλη του ΄67 που η Χούντα διέλυσε τα Συνδικάτα και φυλάκισε τους συνδικαλιστές, μέσα στα σωματεία και τη Συντονιστική Επιτροπή οι συνδικαλιστές που είχαν ταξικό προσανατολισμό έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην οργάνωση και τον προσανατολισμό των αγώνων του κλάδου.

Το 9ο Συνέδριο που πραγματοποιήθηκε 7-8-9 Αυγούστου 1976 είναι ιστορικής σημασίας για τον κλάδο μας, αλλά και γενικά για το εργατικό κίνημα. Οι ταξικές δυνάμεις κατόρθωσαν να επιβάλλουν την εγγραφή όλων  τα διαγραμμένων σωματείων στην Ομοσπονδία, να μειωθούν οι νόθοι αντιπρόσωποι, να μην πάρουν μέρος οι αντιπρόσωποι από την Κύπρο, να εφαρμοστεί η απλή αναλογική, να εκφραστεί η πραγματική θέληση των οικοδόμων.

Σήμερα 32 χρόνια μετά το 9ο συνέδριο και το πέρασμα της Διοίκησης στις ταξικές δυνάμεις μπορούμε να καταλήξουμε σε ορισμένα ασφαλή συμπεράσματα:

• Καταδεικνύεται με τον πιο απόλυτο τρόπο ότι την ιστορία τη γράφει η πάλη των τάξεων, ότι γράφεται στη γραμμή της σύγκρουσης, της ανατροπής και όχι στους κοινωνικούς διάλογους, στον κοινωνικό εταιρισμό.
• Τα όργανα του εργατικού κινήματος αποκτούν την πραγματική τους αξία, είναι αποτελεσματικά στους αγώνες τους όταν είναι ταξικά προσανατολισμένα, όταν οργανώνουν την πάλη των εργατών στη βάση «τάξη ενάντια σε τάξη».
• Η Ομοσπονδία μαζί με τα συνδικάτα ανέπτυξε σοβαρούς πολύμορφους αγώνες για τα δικαιώματα των οικοδόμων. Ανέδειξε τη βασική αιτία των προβλημάτων, που είναι το καπιταλιστικό κέρδος, τις ευθύνες της εκάστοτε κυβέρνησης. Ανέδειξε ότι βασική προϋπόθεση στην πάλη των εργατών είναι η ταξική τους ενότητα.
• Η ταξική ενότητα του κλάδου, ο συσχετισμός δύναμης του εργατικού κινήματος σε εθνικό και διεθνή επίπεδο, ο συνεχής και αταλάντευτος αγώνας, είχε σαν αποτέλεσμα οι οικοδόμοι να έχουν σοβαρές κατακτήσεις, όπως 7ωρο – 5νθήμερο, μείωση του ορίου συνταξιοδότησης στα 58 κλπ.
• Η Ομοσπονδία δεν περιορίστηκε μόνο στα στενά κλαδικά προβλήματα. Έπαιξε καθοριστικό ρόλο στον προσανατολισμό και ανάπτυξη γενικά του εργατικού κινήματος στη χώρα μας, στην πάλη του για συνδικαλιστικά, δημοκρατικά δικαιώματα. ΄Ηταν καταλυτική η συνεισφορά της Ομοσπονδίας στο ξεσκέπασμα του κυβερνητικού εργοδοτικού συνδικαλισμού στη ΓΣΕΕ – ΑΔΕΔΥ και τα άλλα όργανα του εργατικού κινήματος.
• Έκφρασε την ταξική αλληλεγγύη των οικοδόμων σε μια σειρά κλάδους που πάλευαν ενάντια στην ασυδοσία των εργοδοτών, ενάντια στην πολιτική της εκάστοτε κυβέρνησης.
• Έκφρασε την αλληλεγγύη του κλάδου με διάφορους τρόπους σε λαούς και κινήματα που πάλευαν ενάντια στη βαρβαρότητα του ιμπεριαλισμού.

Σήμερα γυρνώντας τη μνήμη μας πίσω, 32 χρόνια από το ιστορικό 9ο Συνέδριο μπορούμε με σιγουριά να πούμε ότι αυτό το μετερίζι των οικοδόμων ήταν και παραμένει ο κυματοθραύστης που σπάει τα μούτρα της η εκάστοτε αντιλαϊκή πολιτική. Ήταν και παραμένει εργαλείο των οικοδόμων στην πάλη τους ενάντια στο κεφάλαιο, τις κυβερνήσεις που το υπηρετούν.

Η Ομοσπονδία μας παραμένει προσανατολισμένη στην ταξική πάλη, είναι βασικό στήριγμα του ΠΑΝΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΥ ΜΕΤΩΠΟΥ.

Βάζουμε τη δική μας σφραγίδα στον προσανατολισμό γενικότερα του εργατικού κινήματος.

Σήμερα παίρνοντας υπόψη ότι το κεφάλαιο δεν μπορεί να δώσει λύση στα προβλήματα της Εργατικής Τάξης, τις δυσκολίες που δημιούργησαν οι ανατροπές των πρώην σοσιαλιστικών χωρών, ο προσωρινός διεθνής αρνητικός συσχετισμός, τη βαρβαρότητα της επίθεσης του κεφαλαίου, το ρόλο του κυβερνητικού εργοδοτικού συνδικαλισμού, η Ομοσπονδία μας συστρατεύεται με το ΠΑΝΕΡΓΑΤΙΚΟ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ, υιοθετούμε και παλεύουμε για να γίνουν υπόθεση του εργατικού κινήματος το πλαίσιο, οι στόχοι πάλης που έχει επεξεργαστεί.

Στόχος μας:

• Η ισχυροποίηση του μετώπου της εργατικής τάξης ενάντια στο μαύρο μέτωπο του κεφαλαίου, των εργοδοτών, των κατασκευαστικών εταιρειών.
• Το δυνάμωμα των συμμαχιών της εργατικής τάξης με τα εργαζόμενα στρώματα των ΕΒΕ και των αγροτών.
• Η ταξική ενότητα της εργατικής τάξης.
• Η προώθηση αιτημάτων που θα συσπειρώνουν τους οικοδόμους και όλους τους εργαζόμενους, θα οδηγούν στην ανάπτυξη αγώνων διεκδίκησης και παράλληλα θα δημιουργούν προϋποθέσεις για βαθιές αλλαγές σε επίπεδο εξουσίας στον τόπο μας.
• Σ΄ αυτή τη γραμμή βρίσκεται η ελπίδα για μια άλλη κοινωνία που η εργατική τάξη θα απολαμβάνει τον τεράστιο πλούτο που παράγει, θα καταργηθεί η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.